Alüminyum için ‘mükemmel fırtına’ yaklaşıyor – 

MADENGAZETESI.COM.TR – DIŞ HABERLER SERVİSİ

Altının ons fiyatı bu hafta 4.000 doları aştı, gümüş rekor seviyelerde seyrederken platin yıl başından bu yana yaklaşık yüzde 80 yükseldi. Değerli metallerin ötesinde, bakır gibi endüstriyel metaller de son birkaç yıldır güçlü performans sergiliyor. Ancak alüminyum, çok sayıda faydalı özelliğine rağmen büyük ölçüde göz ardı edildi. Ancak Wall Street Journal’ın haberine göre bu durum değişmek üzere olabilir.

Alüminyum, hızla büyüyen birçok sektörde kullanılabiliyor. BloombergNEF’e göre, yeni enerji kaynaklarına geçişte bakır, lityum ve çelikle birlikte dört temel metalden biri olacak. Ancak alüminyum üretiminde kullanılan elektriğin kendisi de giderek daha kıt bir kaynak haline geliyor.

Fiyatlar ve yatırım ilgisi

Alüminyum, son yirmi yılın büyük kısmında arz fazlasıyla karşı karşıya kaldı. Dünyanın en büyük alüminyum tedarikçisi ve tüketicisi olan Çin, ucuz kömürle çalışan santraller sayesinde agresif biçimde üretim kapasitesini artırdı. Bu durum, talepteki artışa rağmen fiyatların baskılanmasına yol açtı. Aynı dönemde alüminyum fiyatları yaklaşık yüzde 44 artarken, bakırın fiyatı yüzde 160’tan fazla yükseldi.

Bu tablo, alüminyum yatırımlarına olan ilgisizliği de açıklıyor. WisdomTree’nin alüminyumla ilgili borsada işlem gören yatırım ürününde toplanan fon miktarı 40 milyon doların altında kalıyor. Aynı şirketin bakır için sunduğu yatırım ürününde ise yönetilen varlıklar 1 milyar doları aşıyor. Yani yatırımcılar bakıra çok daha fazla ilgi gösterirken, alüminyum yatırımlarına aynı düzeyde yönelmiyorlar.

Alüminyum üreticileri Alcoa ve Norsk Hydro’nun hisseleri, önümüzdeki 12 aylık bilanço tahminlerinin 13 katından daha düşük seviyelerde işlem görüyor. Buna karşılık, bakırla ilişkili Glencore ve Southern Copper gibi şirketlerin hisseleri 30 kata yakın fiyat kazanç çarpanlarıyla işlem görüyor.

Arz açığı kapıda

Habere göre, alüminyumdaki arz fazlası yakın zamanda açığa dönüşebilir. Çin, Pekin yönetiminin belirlediği yıllık 45 milyon tonluk üretim kapasitesi sınırına yaklaşmış durumda.

Citi analistleri, birincil alüminyumda küresel arz fazlasının 2026’ya kadar hızla azalacağını ve 2027 itibarıyla yıllık yaklaşık 1,4 milyon tonluk, yani toplam tüketimin yüzde 2’sine denk gelen bir açığın oluşacağını tahmin ediyor. Enerji araştırma şirketi Wood Mackenzie ise 2028’de başlayacak ve yaklaşık beş yıl sürecek bir açık öngörüyor.”

Alüminyumun ana hammaddesi olan boksit, yer kabuğunda bolca bulunur. Ancak boksitten alüminyum elde etmek için çok fazla elektrik gerekir. Önce boksitten alümina adlı bir ara madde üretilir, ardından bu maddeye elektroliz işlemi uygulanarak alüminyum ve oksijen birbirinden ayrılır. Aluminum Association verilerine göre, yeni bir alüminyum ergitme tesisi yılda ortalamanın üzerinde bir ABD şehri kadar elektrik tüketiyor.
Alüminyum nerede kullanılıyor?

Alüminyum, bakır kadar iletken olmasa da daha hafif yapısı sayesinde elektrikli araçlarda ve enerji altyapısında giderek daha fazla tercih ediliyor. Wood Mackenzie verilerine göre, enerji dönüşümünde alüminyuma en fazla talep elektrikli araçlardan geliyor. Metalin ağırlığına göre yüksek dayanıklılık oranı, otomobillerin ağırlığını azaltarak menzilini artırmaya yardımcı oluyor. CRU Group’un raporuna göre, elektrikli araçlar ortalama olarak içten yanmalı motorlu araçlardan yaklaşık 68 kilogram daha fazla alüminyum içeriyor. Alüminyum, bazı benzinli araçlarda da önemli bir bileşen ve ABD’nin en çok satan bazı otomobillerinde de yoğun biçimde kullanılıyor.

BloombergNEF’e göre alüminyum, güneş enerjisinde çelikten sonra en çok kullanılan ikinci metal konumunda. Ayrıca, daha ucuz, daha hafif ve yeterli iletkenliğe sahip olduğu için bakırın yerine enerji iletim hatlarında da kullanılmaya başlandı. Emtia danışmanlık şirketi SFA verilerine göre, alüminyumun kullanım alanları arasında veri merkezleri de giderek öne çıkıyor. Alüminyum, bu tesislerde ısı emicilerde, soğutma sistemlerinde ve yapı iskeletlerinde kullanılıyor.

Arz sınırlı, talep artıyor

Bu yıl yüzde 20’den fazla değer kazanan bakırın yükselen fiyatı da alüminyum talebini artırabilecek bir etken. Madencilik devi BHP, bakır-alüminyum fiyat oranının 3,5 ila 4 kat seviyesine çıkması durumunda alüminyuma geçişin hızlanacağını belirtiyor. Son on yılda bu oran ortalama 3,5 seviyesinde seyretti, ancak günümüzde bakır alüminyumdan yaklaşık 3,9 kat daha pahalı.

Talebin artması beklenirken, arz tarafı pahalılaşan elektrik nedeniyle sınırlı kalabilir.

Citi’nin metal stratejisti Wenyu Yao’ya göre, dünyanın en büyük tedarikçisi Çin’in alüminyum üretimindeki kapasite sınırını kaldırması olası görünmüyor. Yao bunun iki nedeni olduğunu belirtiyor: Çin, karbon emisyonlarını sınırlama konusunda kararlı ve elektriği yoğun şekilde tüketen yapay zekâ gibi yüksek katma değerli sektörlere öncelik veriyor.
Endonezya gibi diğer potansiyel üretici ülkelerde de elektrik arzı sınırlayıcı bir etken. Yao’ya göre, yeni alüminyum tesisleri muhtemelen yeni kömür santralleri gerektirecek, ancak Batılı bankalar bu tür projeleri finanse etmeye istekli değil.

ABD’nin kendi yapay zekâ hedefleri de ülke içindeki alüminyum üretiminin eski gücüne kavuşmasını zorlaştırıyor. ABD’de hâlen faaliyette olan dört ergitme tesisinden ikisini işleten Alcoa, eylül ayında düzenlenen bir sektör konferansında elektrik sözleşmeleri için Amazon ve Microsoft gibi teknoloji devleriyle rekabet ettiklerini açıkladı. Şirketin Finans Direktörü Molly Beerman, bu teknoloji şirketlerinin megavat saat başına 100 doların üzerinde fiyat ödemeye razı olduğunu, ancak bir ergitme tesisinin kârlı şekilde faaliyet gösterebilmesi için bu fiyatın 30 dolar civarında olması gerektiğini söyledi.

Geri dönüştürülmüş alüminyum belirli bir noktaya kadar yardımcı olabilir, ancak tek başına yeterli değil. Wood Mackenzie’den Uday Patel’e göre, birçok uygulamada geri dönüştürülmüş alüminyumun istenen kalite standartlarını karşılayabilmesi için birincil alüminyumla karıştırılması gerekiyor. Saflık oranındaki düşüş, elektriğin verimli biçimde iletilmesini engelleyebilir.

Boğa piyasasının ayak sesleri mi?

WSJ haberine göre tüm bu gelişmeler, içecek kutularından folyolara kadar birçok üründe kullanılan bu metal için mükemmel bir fırsat fırtınasına işaret ediyor. Diğer bir deyişle yeni emtia boğa döngüsünde, alüminyum bir sonraki öne çıkan metal olabilir.