Kaçak altın dış denge rakamlarına yansıyor
Altın ithalatına getirilen kısıtlamaların ardından net hata noksan kaleminin istikrarlı şekilde negatife dönmesi, kayıtlara girmeyen kaçak altın girişlerine işaret ediyor. Ekonomist Prof. Dr. Hakan Kara, bu durumun dış ticaret dengesinin gerçekte olduğundan daha iyi görünmesine neden olabileceğine dikkat çekti.
Altın ithalatına getirilen sınırlamanın ardından net hata noksan kalemi alarm veriyor. Kısıtlamanın ardından net hata noksan kaleminin istikrarlı şekilde negatife döndü.
“Dış denge göründüğü kadar iyi olmayabilir”
Sosyal medya hesabından net hata noksan kalemindeki düşüşe ilişkin bir grafik paylaşan Bilkent Üniversitesi öğretim üyesi ve TCMB eski Başekonomisti Prof. Dr. Hakan Kara’dan dikkat çeken bir analiz geldi.
Kara, 2023’te uygulamaya konan altın ithalatı sınırlamalarının ardından net hata noksan kaleminin istikrarlı biçimde negatife döndüğünü belirterek, bu durumun kaçak yollarla gerçekleşen altın girişlerine işaret edebileceğini söyledi.
Prof. Dr. Kara, altın ithalatı sınırlamasının ardından başlayan negatif seyire dikkat çekerek, “Altın ithalatı sınırlandığından beri net hata noksan kaleminin istikrarlı olarak negatife kayması kaçak altın girişine işaret ediyor. Dış denge göründüğü kadar iyi olmayabilir” yorumunu yaptı.
“Sermaye girişine rağmen rezerv biriktirilemedi”
Ekonomistler, net hata noksan kaleminin negatif seyretmesini, kayıt dışı döviz çıkışı veya ithalat gibi unsurların resmi rakamlara yansımaması olarak yorumluyor. Bu da dış ticaret açığının olduğundan daha düşük görünmesine yol açabiliyor.
Prof. Dr. Kara da, paylaşımının devamında “Son bir yılda 38 milyar dolar sermaye girişi olmasına rağmen pek rezerv biriktirilememesi, dış açığın göründüğünden daha yüksek olabileceğini düşündürüyor.” dedi.
Özellikle cari açıkta son dönemde görülen görece iyileşmenin, altın ithalatının resmi kayıtlara girmemesi nedeniyle “kağıt üzerinde” bir düzelme yaratabileceği sorusunu akıllara getiriyor.
Altın ithalatı sınırlandığından beri net hata noksan kaleminin istikrarlı olarak negatife kayması kaçak altın girişine işaret ediyor. Dış denge göründüğü kadar iyi olmayabilir. pic.twitter.com/gB6e1v2p7z
— Hakan Kara (@ali_hakan_kara) October 13, 2025
Net hata noksan grafiği ne anlatıyor?
Net Hata ve Noksan Hesabı, ödemeler dengesi içerisinde yer alan cari işlemler ile sermaye ve finans hesaplarının resmi kayıtlarla açıklanamayan kısmını ifade ediyor.
Yani bir ülkenin dış dünya ile ekonomik ilişkilerini gösteren ödemeler dengesine ilişkin verilerin derlenmesinde ortaya çıkan hatalar ve eksikliklerin ödemeler dengesi tablosunda gösterildiği kaleme net hata ve noksan adı veriliyor.
Sonuç sıfırdan küçük çıkmışsa ülkeden kaynağı bilinmeyen bir döviz çıkışı olmuş demektir. Bu durumda net hata ve noksan kalemi eksi işaretli olur.
Net Hata Noksan (NHN);
Eğer pozitifse: Türkiye’ye kayıt dışı döviz girişi var (örneğin, yastık altı para, turizm kaydı dışı gelir, kaçak sermaye girişi vs.).
Eğer negatifse: Kayıt dışı şekilde döviz çıkışı var (örneğin, para kaçırma, kaçak ithalat, yurt dışına kayıt dışı ödeme vs.).
2023’te altın ithalatına getirilen sınırlamayla birlikte, Net Hata Noksan grafiği negatife dönüyor. Bu da kayıt dışı döviz çıkışlarının arttığına işaret ediyor.
Kaynak: Ekonomim