TCMB Faiz İndirirse Konkordatolar Azalır mı?
Faiz İndiriminin Etkisi Neden Hemen Görülmüyor?
Özet:
Aposto Finans Editörü Mustafa Emircan Yaman, TCMB’nin faiz indirimleri, kredi faiz oranları, kredi büyümesi ve konkordato (iflas erteleme) başvuruları arasındaki ilişkiyi inceledi. Bulgular, para politikasındaki gevşemenin konkordato sayılarına hemen yansımadığını; etkilerin 1 ila 3 ay gecikmeli olarak görüldüğünü ortaya koyuyor.
Faiz İndirimi Konkordatoyu Hemen Durdurmuyor
Yaman’ın değerlendirmesine göre, TCMB politika faizindeki indirimler, firmalar üzerindeki finansal baskıyı hemen azaltmıyor.
Grafik ve tablo analizleri, faiz indirimi sonrası konkordato başvurularında önce kısa süreli bir yükseliş, ardından zirve ve gecikmeli bir düşüş trendi olduğunu gösteriyor.
“Politika faizi indiriliyor olsa dahi konkordato sayıları aynı hızla düşmüyor; önce bir artış, ardından zamanla bir yumuşama görülüyor.”
Para Politikası Gecikmeli Etki Yaratıyor
Bu durumun temel nedeni, para politikasının doğası gereği gecikmeli çalışması.
Faiz indiriminin ardından bankaların kredi faiz oranlarını düşürmesi, kredi kanallarının açılması ve firmaların likiditeye ulaşması haftalar, hatta aylar sürebiliyor.
BDDK verileri, kredi büyümesinin hızlandığı dönemleri takip eden aylarda konkordato sayılarında bir azalma eğilimi yaşandığını doğruluyor. Ancak bu etki kademeli ve zamana yayılan bir süreç olarak gerçekleşiyor.
Takvim Etkisi: Vergi Dönemleri ve Nakit Sıkışıklığı
Konkordato başvurularında dönemsel etkiler de rol oynuyor.
Yaman, özellikle yaz aylarında vergi ödemeleri nedeniyle şirketlerin nakit akışında sıkışma yaşadığını ve bu dönemlerde konkordato başvurularının artma eğiliminde olduğunu belirtiyor.
Bu nedenle, sadece para politikası değil, takvimsel mali yükümlülüklerin de konkordato trendini şekillendirdiği görülüyor.
Önümüzdeki Döneme Dair Öngörüler
Yaman’a göre, faiz indirimlerinin devam etmesi halinde ilk olumlu sinyaller kredi piyasasında ortaya çıkacak.
Bu etki önce kredi faizlerinde gerileme ve kredi büyüklüğünde artış olarak gözlenecek.
Ancak konkordato başvurularındaki azalma 1 ila 3 ay sonrasında fark edilebilecek.
“Yıl sonu ödemeleri nedeniyle Kasım–Aralık’ta hızlı bir düşüş beklenmeyebilir, ancak etkiler Ocak–Şubat döneminde daha görünür hale gelebilir.”
Sonuç: Sabır Gerektiren Bir Denge Süreci
Yaman’ın analizine göre, TCMB’nin faiz indirimleri reel sektör açısından rahatlama potansiyeli taşısa da bu etkinin gecikmeli olarak hissedilmesi, kısa vadede konkordato rakamlarında belirgin bir azalma beklentisini sınırlıyor.
Dolayısıyla para politikasındaki gevşeme, zaman içinde kredi kanallarının güçlenmesiyle şirket bilançolarına olumlu yansıyabilir.